ارزیابی هزینه های اجتماعی، اقتصادی فرار مغزها از ایران

پایان نامه
چکیده

سرمایه انسانی عامل موثری در رشد و توسعه اقتصادی، پر کردن شکاف عمیق تکنولوژیکی، کاهش نقش مزیت نسبی طبیعی و افزایش نقش مزیت نسبی اکتسابی کشورهای در حال توسعه، محسوب می شود. به همین منظور سهم قابل توجهی از منابع آن ها صرف آموزش نیروی انسانی می شود. اما زمانی که باید سرمایه انسانی مورد بهره برداری قرار گیرد، به شکل فرار مغزها خارج شده و زیان جبران ناپذیری متوجه کشورهای در حال توسعه می کند. بنابراین شناسایی علل فرارمغزها می تواند در جلوگیری از خروج متخصصان و افزایش ضریب ماندگاری آن ها موثر باشد. هدف محوری این پژووهش ارزیابی هزینه های اقتصادی، اجتماعی فرار مغزها از ایران است. به این منظور، هزینه هایی که یک فرد در طول زندگی خود داراست محاسبه و با هزینه های تحصیل وی که از طریق هزینه های منتشر شده از طرف وزارت علوم بدست آمده، جمع گردید تا بدین صورت یک دید کلی از مقدار متوسط هزینه کل یک فرد در طول زندگی خود تا هنگام خروج وی بدست آید. برای اندازه گیری ذخیره سرمایه انسانی در ایران نیز از روش متوسط سال های تحصیل جمعیت فعال کشور طی سال های (1390-1380) و همچنین روش مبتنی بر درآمد طی سال های (1390-1380) با استفاده از نرم افزار excel محاسبه شده است. هزینه های اجتماعی آن نیز به صورت توصیفی بیان گردیده است. نتایج نشان می دهد که متوسط سال های تحصیل در مقطع ابتدایی 2.86، راهنمایی 1.86، دبیرستان 1.66 می باشد و نیز متوسط سال های تحصیل در مقاطع مختلف تحصیلات دانشگاهی از جمله کارشناسی ارشد 0.038 است. همچنین مقادیر سرمایه انسانی بدست آمده از شاخص تولید سرانه بدون قیمت نفت نسبت به مقادیر سرمایه انسانی بدست آمده از شاخص تولید سرانه با قیمت نفت کمتر بوده است. از جمله هزینه های اجتماعی مهاجرت نخبگان می توان به اثر آن بر روی ژن افراد و نهایتاً هوش نسل های آینده اشاره کرد. همچنین بر روی کارآفرینی و توسعه و رشد اقتصادی کشور تأثیر بسزایی دارد. بنابراین، سیاست مداران و اقتصاددانان باید به این نکته توجه کنند که تنها ضرر مالی نیست که از مهاجرت نخبگان به کشور مبدأ وارد می شود، بلکه می توان گفت خسارت اجتماعی ناشی از مهاجرت آن ها به مراتب بیشتر و جبران ناپذیرتر می باشد.

منابع مشابه

فرار مغزها (راهکارها)

این مقاله قسمت سوم از موضوع پدیده فرار مغزهاست که در آن به ارائه راهکارهای کاهش این پدیده پرداخته شده است. در مقاله اول به تاریخچه این پدیده پرداخته¬] 1 ¬ [و تقسیم بندی پدیده فرار مغزها بر اساس دوران تاریخی آن به سه دوره قبل از انقلاب (پادشاهی)، دوران انقلاب و بحران و دوران تثبیت و آرامش نسبی تقسیم شد و آمار مهاجرت در هر یک از این دوره ها مورد بررسی قرار گرفت. درمقاله دوم] 2 [ نظریات صاحبنظران ...

متن کامل

شکار یا فرار مغزها

متن کامل

اثر فرار مغزها بر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه

جریان مهاجرت بین المللی افراد متخصص از کشورهای در حال توسعه (مبدأ) به کشورهای توسعه یافته (مقصد) در دو دهه اخیر رشد چشمگیری داشته است. در دهه 1970 اکثر اقتصاددانان با این عقیده موافق بودند که فرار مغزها منجر به کاهش انباشت سرمایه انسانی شده و در نهایت باعث زیان به اقتصاد کشورهای در حال توسعه می‌شود. در حالی که در مطالعات دو دهه اخیر، از نتایج سود مند فرارمغزها بر اقتصاد کشورهای مبدأ صحبت می‌شود...

متن کامل

فرار مغزها(تاریخچه)

در دهه های اخیر، پدیده فرار نخبگان، نیروهای انسانی کارافرین، به پدیده فرار مغزها یا Brain Drain معروف شده است. با توجه به پژوهش و نکات و مطالب برجسته ای که توسط محققان مختلف انجام شده، در مطالعه حاضر تلاش شده است تا ابعاد این پدیده زیانبار در سه بخش مجزا با عناوین تاریخچه، علل و راهکارها مورد بررسی قرار گیرد. مقاله حاضر به بخش اول این پدیده؛ یعنی به تاریخچه این مسئله می پردازد. بر اساس اسناد تا...

متن کامل

دلایل و پیامدهای اقتصادی فرار مغزها

یکی از سؤالاتی که از دیرباز در علم اقتصاد وجود داشته و نظر اندیشمندان این عرصه را به خود جلب کرده است ، این بوده که چرا برخی ملت ها توسعه یافته و برخی دیگر فقیر و عقب مانده ، و در مفهومی مصطلح تر، کم تر توسعه یافته اند. در پاسخ به این سؤال ، تئوری هایی شکل گرفتند که اختلاف در سطوح آموزشی و شکاف در کم و کیف سرمایه انسانی کشورها را یکی ازمؤلفه های مهم و اصلی برشمرده اند. بر این اساس ، یکی از رهیا...

متن کامل

فرار پنهانی مغزها: تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر فرار مغزها

شرایط نابرابر میان کشورها باعث شده است که سیل متخصصان از کشورهای در حال توسعه به کشورهای پیشرفته سرازیر شود. ایران طی دو دهه گذشته به جرگه کشورهایی پیوسته است که بیشترین شمار مهاجران تحصیل کرده، از جمله مدرسان دانشگاهی و متخصصان، را به خارج از کشور گسیل می‌دارند، در حالی که باید کشور از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده سود برده و روند رشد و توسعه فناورانه را تسریع بخشد. ضمن اشاره به سودمندی‌های مهاجر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده اقتصاد و علوم اداری

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023